Choć świadomość znaczenia prawidłowego dopasowania siodła do grzbietu konia jest coraz większa, nadal wielu jeźdźców nie zdaje sobie sprawy, ze szkód jakie może wyrządzić nieprawidłowo leżące siodło.
Niechęć do ruchu naprzód, problemy z czystością chodów, uciekanie spod jeźdźca, kłopoty z kontaktem - to tylko niektóre z sygnałów mogących świadczyć o problemie z siodłem. Następnie można zauważyć opuchnięcie grzbietu, bolesność, "łaskotki" w okolicach łopatek, grzbietu, niechęć do siodłania, niespokojne dreptanie przy wsiadaniu, wreszcie i wierzganie, wspinanie się.
Kilka wskazówek na co należy zwrócić uwagę przy prawidłowym dopasowaniu siodła:
- Balans siodła. Załóż siodło na konia zsuwając za łopatki, aby wąsy terlicy znalazły się za krawędzią chrząstki łopatki. Powinno leżeć w równowadze, w przypadku siodeł ujeżdżeniowych tylny łęk może być nieco wyżej niż przedni, ale siedzisko powinno znajdować się w centralnym punkcie. Możesz położyć kawałek kredy aby zobaczyć czy znajduje się na środku siedziska. W ten sposób można łatwo rozpoznać czy siodło nie jest za bardzo uniesione z przodu lub z tyłu.
Jeśli środek ciężkości jest przeniesiony do przodu siodło będzie uciskać łopatki konia i powodować dyskomfort również dla jeźdźca który w takim siodle będzie się pochylał do przodu i przeciążał lędźwiowy odcinek swojego kręgosłupa próbując pozostać względnie prostym w siodle. W przypadku siodła z przesuniętym środkiem ciężkości w stronę tylnego łęku ? panele będę uciskać wrażliwą okolicę końcowego odcinka piersiowego kręgosłupa konia, między innymi utrudniając podniesienie grzbietu podczas pracy. Ciało jeźdźca będzie odchylać się do tyłu, powodując wysunięcie nóg w stronę łopatek konia, jeździec będzie nienaturalnie pochylał ciało do przodu i zamykał łopatki, ponieważ w takim siodle nie można siedzieć w równowadze na koniu.
Dlaczego to takie ważne? Dobrze wyważone siodło rozkłada ciężar jeźdźca na większą powierzchnię grzbietu konia a jeździec może siedzieć w równowadze i prawidłowo oddziaływać na konia. - Przestrzeń nad kłębem. Wysokość łęku powinna być taka aby można było swobodnie włożyć 2-3 palce, nie tylko nad wyrostkami kolczystymi, ale również po bokach. Pamiętajmy, że łopatka konia podczas ruchu przesuwa się do tyłu i do góry, dlatego należy zapewnić jej swobodny, nieograniczony ruch. Często zdarza się, że jeździec chcąc siedzieć jak najbliżej grzbietu konia i lepiej na niego oddziaływać, zapomina jak bardzo ważna jest ta przestrzeń i nieświadomie może prowadzić do uszkodzeń w okolicy kłębu.
- Szerokość paneli. Bardzo ważne jest aby siodło nie miało kontaktu z kręgosłupem konia a dokładnie z wyrostkami kolczystymi. Nie może też uciskać więzadeł. Z reguły dla większości koni będzie to szerokość co najmniej 4 palców. Bardzo istotnym jest aby panele były szerokie na całej długości i nie zwężały się w tylnej części siodła ponieważ podczas jazdy na zakrętach czy pracy w wygięciu wyrostki i więzadło będą uciskane przez zbyt wąski kanał. Uwaga - panele nie mogą być też za szerokie ponieważ będą powodować rozdzieranie mięśni grzbietu i uciskanie ich w kierunku żeber.
- Kontakt paneli z grzbietem konia. Siodło powinno przylegać do mięśni grzbietu konia na całej długości paneli. Należy sprawdzić z obu stron, płaską dłonią. Niektóre siodła mogą być tak zbudowane, że panel jest lekko uniesiony z tyłu siodła w celu umożliwienia swobodnego zaangażowania zadu.
- Położenie przystuł. Powinny zwisać prostopadle do podłoża, dokładnie tam gdzie powinien znajdować się popręg. Zbyt dalekie położenie przystuł będzie powodować wpychanie przedniego łęku w krawędź łopatki konia z każdym jego krokiem powodując dyskomfort. Zbyt bliskie położenie popręgu może powodować urazy w okolicach łokcia a przesunięcie siodła zbyt do tyłu ? ucisk na wrażliwy odcinek lędźwiowy kręgosłupa.
- Długość siodła. Siodło nie może być za długie. Zakładając je upewnij się czy panele nie leżą na odcinku lędźwiowym kręgosłupa, w tym celu zlokalizuj ostatnie żebro i poprowadź linię prostą w górę do wyrostków kolczytstych. Siodło nie powinno być dłuższe.
- Wyprostowanie siodła. Sprawdź czy środek siodła pokrywa się z linią wyrostków kolczystych kręgosłupa konia, upewnij się że siodło ich nie uciska. W tym celu możesz narysować kredą linię prosta na środku tylnego łęku siodła, drugą wyznaczyć wyrostki kolczyste. Linie powinny się pokrywać, jeżeli tak nie jest to znaczy że siodło krzywo leży. Powodem krzywego leżenia siodła może być budowa konia (wypchnięta łopatka) np. przez wysoką piętkę lub też jednostronne nabudowanie lub zanik mięśni. Często bywa też tak, ze skrzywienia kręgosłupa jeźdźca, lub jego nierówne ułożenie bioder podczas jazdy powoduje odkształcenie siodła. Warto poprosić kogoś o pomoc aby spojrzał czy podczas jazdy siodło leży prosto na koniu i czy jeździec nie przekrzywia się na którąś ze stron. Jeśli jednak podczas jazdy widać, że siodło leży krzywo należy je bezwzględnie skorygować.
- Kąt terlicy. Kąt ramion terlicy powinien być taki sam jak kąt ułożenia łopatek konia. Jeśli wąsy terlicy będą uciskać okolicę łopatek i wciskać się w kłąb, koń może reagować m.in. rzucaniem głowy, ustawieniem głowy ponad wędzidłem, niechęcią do ruchu naprzód, opuszczeniem grzbietu co w dalszej kolejności może powodować dodatkowe przeciążenia w obrębie stawu krzyżowo-biodrowego.
- Szerokość terlicy. Pamiętajmy, że łopatka konia porusza się do góry i do przodu. Często wydaje się ze koń jest bardzo wykłębiony i będzie potrzebował wąskiego siodła, nic bardziej mylnego. Należy sprawdzić jak daleko zachodzi chrząstka łopatki podczas ruchu konia, a okaże się że potrzebuje siodła o zdecydowanie szerszej terlicy niż nam się wydaje. Zbyt wąskie siodła ograniczają ruchomość łopatek.
Jeżeli obserwujesz u swojego konia niektóre z poniższych objawów ? to znaczy, że Twój wierzchowiec może mieć niedopasowane siodło i jest ono źródłem problemów. Warto skonsultować to ze specjalistą.
- Bolesny, wrażliwy grzbiet
- Nabudowany mięśnie w dolnej części szyi
- Sztywny grzbiet
- Uciekanie spod jeźdźca
- Napięte mięśnie brzucha
- Wyniosłe guzy krzyżowe, zapadnięty grzbiet
- Kissing spine
- Nierówne plamy potu na czapraku
- Biała sierść w okolicy kłębu, łopatek
- Potykanie się
- Cold back
- Zgrzytanie zębami
- Kładzenie uszu, niespokojne stanie przy siodłaniu
- Uderzanie ogonem, sztywny ogon, zaciśnięty
- Stawanie dęba, brykanie
- Nerwowe gryzienie wędzidła
- Rzucanie głową, problemy z kontaktem
- Niechęć do ruchu naprzód
- Brak zaangażowania zadu
- Odmowa skoków
- Galop czterotaktowy
Prawidłowo dobrane siodło wymaga regularnej kontroli. Konie zmieniają masę mięśniową w zależności od zaawansowania treningu wieku, kontuzji, czy chorobie. Raz dopasowane siodło może nie leżeć dobrze na koniu, który rozbudował masę mięśniową lub ją utracił, np. na skutek kontuzji.
Jak więc dopasować siodło do konia? Na pewno nie można zrobić tego raz na zawsze, należy dostosowywać się do ewentualnych zmian.
Podczas wizyty udzielam konsultacji z zakresu prawidłowego dopasowania siodła. Masz pytania lub wątpliwości? Napisz Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. lub zadzwoń 503-038-390.